Drie met zorg geselecteerde masterstudenten werken sinds het najaar in de nieuwe Fair Trials Clinic aan Europese zaken waar mogelijk mensenrechten worden geschonden. Dit voorjaar hopen ze af te reizen naar Turkije en Polen, om zelf bij een proces aanwezig te zijn. 

Valentine Vandendriessche, masterstudent International Criminal Law is een van hen. ‘Ik vind culturele verschillen in de rechtspraak ontzettend interessant. Hoe verlopen rechtszaken in andere landen? Hoe mengt de regering zich in een proces? Vaak is een zaak niet los te zien van de sociale en politieke context.’ 

Vastbijten in een zaak

De Fair Trials clinic is een van de vijf clinics die de faculteit aanbiedt. Ze maken allemaal onderdeel uit van het mastervak Amsterdam Law Clinics (ALP) en zijn in het leven geroepen om studenten kennis te laten maken met echte zaken en cliënten. De Fair Trails Clinic is bijzonder omdat studenten in deze clinic niet direct met cliënten werken, maar zich in de achtergrond van een zaak vastbijten.

Volgens programmadirecteur Jindan-Karena Mann zijn de deelnemende studenten vooral streng geselecteerd op hun schrijfvaardigheden. ‘Het eerste resultaat is een gedetailleerde memo over de achtergrondsituatie in Polen en Turkije. De onderzoeks- en schrijfvaardigheden van deze studenten zijn bovengemiddeld goed. Ook zijn ze allemaal zeer gemotiveerd om dit vak te volgen.’ 

TrialWatch

De processen die de studenten volgen in de Clinic zijn verbonden aan TrialWatch, van de Clooney Foundation for Justice (opgericht door George en Amal Clooney). TrialWatch is een initiatief om toezicht te houden op rechtszaken over de hele wereld die mogelijk mensenrechten schenden. De UvA is op dit moment de enige Europese universiteit die samenwerkt met de Clooney Foundation. 

Ook nauw betrokken bij de samenwerking is Lawyers for Lawyers, een organisatie met jarenlange ervaring in het monitoren van trials over de hele wereld tegen advocaten die vervolgd worden of die geconfronteerd worden met sancties. Het kantoor van Advocaten voor Advocaten is gevestigd in de Law Hub van de Amsterdam Law School.

Intensief onderzoek

Tijdens het eerste, nu afgeronde deel van het vak volgden de drie studenten colleges met de andere studenten van de Amsterdam Law Clinics over juridisch onderzoek, public interest lawyering, ethiek en pro bono werk. Daarnaast werkten ze samen intensief aan een onderzoek. Valentine: ‘In onze memo voor Fair Trials Watch gaan we diep in op het rechtssysteem van Polen en Turkije, de selectiemethoden voor rechters, kijken we naar eerdere mensenrechtenschendingen, de rol van de Verenigde Naties en het European Court of Human Rights. Het is een belangrijke basis voor een studie van de rechtszaak zelf. Als student duik je volledig in de materie, dat is erg motiverend.’  

Veilig

In het voorjaar hopen de studenten naar Turkije te reizen, om daar een proces van dichtbij mee te maken, zegt Jindan-Karena Mann. ‘Lawyers for Lawyers begeleidt het proces en beoordeelt of het veilig is voor de studenten. Sommige processen duren een week, andere slepen jaren voort. Het is niet ondenkbaar dat meerdere groepen studenten aan dezelfde casus werken.’

Voor studente Valentine is het ieder geval zeer duidelijk wat ze na haar studie wil: strafrechtadvocate worden, het liefst in een internationale setting. ‘Deze clinic past naadloos bij mijn afstudeerrichting, maar ik denk dat alle rechtenstudenten er baat bij hebben. Je leert dat een zaak niet altijd zwart-wit is, dat kleine nuances of cultuurverschillen zeer bepalend kunnen zijn. Wanneer is iets eerlijk, wanneer niet? Dat zijn waardevolle inzichten voor iedereen.’